İSPANYOL PİYASALARINI KAPATMAK

İspanya’ya dair kitle medyasında (siz bunu düzenin medyası diye de okuyabilirsiniz) yakın zamanda çıkan haberler; borç krizi ispanya’yı sardı, kredi derecelendirme kuruluşu İspanya’nın puanını kırdı, kemer sıkma politikası uygulanıyor ve şu kadar Avroluk kurtarma paketi uygulanıyor şeklinde. Oysa bu yazının konusu piyasalarla hiç mi hiç ilgili değil.
Frederic Lordon’a göre finans piyasalarının kapatılması çoğu ekonomik bunalımın çözümüdür. Her an gerilim yaratmaya elverişli finans piyasaları işlemezse gerçek piyasa yoluna daha iyi devam edecektir. Şimdi bir yazılığına yalnızca finans piyasaları değil tüm piyasalar kapalıymış gibi davranacağız. Bu hem kartellerin görmemizi istemediği şeylere bakma fırsatı verecek hem de İspanya halkının gerçek gündemine bakabileceğiz.

Şimdi piyasaların görmediği iki olayı ele alalım.

15 Mayıs 2011’de ekonomik bunalımı her yönüyle hisseden İspanya’da halk sokaklara dökülmüş milyonlarca İspanyol kemer sıkma politikalarının uygulanmaması istemiyle eylemde bulunmuştu. Bu güne kadar geçen günlerde ise bir genel bir yerel seçim geçiren İspanya’da sağcıların uyguladığı politikalardan farklı hiçbir şey yapmayan sosyal demokratları sandığa gömdü ve faşizm döneminden bu yana en yüksek oyla sağcılara iktidarı teslim etti.

İşte bu tarihten sonra öfkeliler New York’ta Central Park’ta ve Londra’da St Paul Katedrali’nin önünde yapılan oturma eylemlerine ilham veren “işgal” hareketlerinin öncüsü oldular.

Geçtiğimiz günlerde kendilerine Indignados (Öfkeliler) diyen ve çoğunluğunu genç işsizlerin oluşturduğu halk hareketi yine sokaklardaydı.  Öfkelilerin taleplerini şöyle özetleyebiliriz. Listelerin açık olmasına olanak sağlayan yeni bir seçim yasası yapılması, ayrımcı ve adil olmayan tüm yasaların kaldırılması, herkese konut hakkı sağlayacak ve ödeyemeyecek duruma gelenlerin borçlarının silinmesine olanak verecek yeni bir ipotek yasası çıkarılması, az gelirliler için vergi reformu, devlet yardımı alan tüm bankaların kamusallaştırılması, IMF ve Avrupa Merkez Bankası’nın gücünün azaltılması, yolsuzluğa karşı daha ağır cezaların getirilmesi, laik devlet eğitiminin güçlendirilmesi, bedava sağlık hizmeti verilmesi, kamu ve siyasi partilerin hesaplarında tam şeffaflık, askeri harcamaların azaltılması.

Eylemler İspanya kentlerinin pek çok noktasında irili ufaklı sürse de eylemin kalbinin Puerta del Sol (Güneş Kapısı) Meydanı olduğu söylenebilir. 2011 yılında meydanda çadırlar kuran ve günlerce ekonomik krizin faturasını halkın ödememesi gerektiğini haykıran Öfkeliler Hareketi’nin bu yıl meydanda konaklamasına izin verilmedi. İspanyol haber ajansı RTVE’nin bildirdiğine göre 15 Mayıs 2011’de ülke çapındaki gösterilere 6,5 ile 8 milyon arasında katılımcı destek verdi. 2012’deki yıldönümünde ise 80 kadar kentte yapılan gösterilere katılanların milyonu geçtiği ifade ediliyor.
Peki nedir İspanyolları bu kadar öfkelendiren?

İspanya Avro bölgesinde işsizlik rekorunu elinde bulunduruyor ve her dört İspanyol’dan biri işsiz, gençlerde ise bu oran ikide bir. İster sağcı olsun ister solcu tüm hükümetlerin milyar Avrolarla ifade edilen kemer sıkma politikalarını uygulamakla ve krizden kıvranan halk yerine krize dolaylı olarak sebep olan bankaları kurtarmakla meşguller. Öfkelilerin haklı öfkesi dinecek gibi değil.

Madenci Grevi
Piyasaları bir yazılığına kapatan yazımıza madenci grevi ile devam ediyoruz.

23 Mayıs 2012’de hükümetin maden yatırımlarını yaptığı yardımdaki kesintiyi protesto ediyorlardı. 22 Haziran’da ise hareket grevin merkezi Asturias bölgesinden başkent Madrid’e bir “Kara Yürüyüş” halini aldı. 4’ü kadın 80 madenci maden sektöründe binlerce kişinin işsiz kalmasına yol açabilecek olan hükümet teklifini protesto etmek için başkente yürüyor. Ülkenin diğer yanlarındaki madencilerde gerek yol keserek gerek madenlerine kendilerini kapatarak arkadaşlarına destek veriyorlar. 11 Temmuz’da başkent Madrid’de olmaları beklenen madencilerin arkadaşları, Cangas’taki belediye başkanlığını ve Leon’daki merkezini de geçici olarak işgal ettiler. Hükümet ise madenlere hükümet desteğini %63 azaltan plandan ödün verilmeyeceğini defalarca açıkladı. Madenciler kitle olarak küçük ancak anlam olarak büyük yürüşleriyle Zonguldaklı emekçi yoldaşlarının izindeler.

Son olarak İspanya’da toplantı ve gösteri haklarıyla ilgili.  İspanya İçişleri Bakanı Jorge Fernandez Diaz uzun süredir toplantı ve gösteri haklarını düzenleyen yasalarda bir değişiklik yapma niyetinde ancak öfkelilerin gazabından korkuyor olmalı. Yasa bakanın istediği gibi kabul edilir ve uygulanmaya başlarsa internet üzerinden sağlık ya da eğitim hakkı isteyen basit bir eylemin duyurusunu bile yapmak terör suçu sayılacak. Parasız eğitim ya da sağlık isteyen tweetler bile terör suçu çerçevesinde cezalandırılacak. Size de bir yerden tanıdık gelmiyor mu?
Piyasaları kapatmayı ütopik bulanlara Troçki’nin sözünü hatırlatalım: Sadece burjuvazi için parlayacaksa güneşi de söndürürüz.